Signature and Name of Invigilator

OMR Sheet No. : ......................................... (To be filled by the Candidate)

1. (Signature) __________________________ (Name) ____________________________ 2. (Signature) __________________________ (Name) ____________________________

J

07

Roll No.____________________________ (In words)

PAPER-II ANTHROPOLOGY

Number of Pages in this Booklet : 24

Instructions for the Candidates 1. Write your roll number in the space provided on the top of this page. 2. This paper consists of fifty multiple-choice type of questions. 3. At the commencement of examination, the question booklet will be given to you. In the first 5 minutes, you are requested to open the booklet and compulsorily examine it as below : (i) To have access to the Question Booklet, tear off the paper seal on the edge of this cover page. Do not accept a booklet without sticker-seal and do not accept an open booklet. (ii) Tally the number of pages and number of questions in the booklet with the information printed on the cover page. Faulty booklets due to pages/questions missing or duplicate or not in serial order or any other discrepancy should be got replaced immediately by a correct booklet from the invigilator within the period of 5 minutes. Afterwards, neither the Question Booklet will be replaced nor any extra time will be given. (iii) After this verification is over, the Test Booklet Number should be entered in the OMR Sheet and the OMR Sheet Number should be entered on this Test Booklet. 4. Each item has four alternative responses marked (A), (B), (C) and (D). You have to darken the oval as indicated below on the correct response against each item. B C A Example : D where (C) is the correct response. 5. Your responses to the items are to be indicated in the Answer Sheet given inside the Paper I Booklet only. If you mark at any place other than in the ovals in the Answer Sheet, it will not be evaluated. 6. Read instructions given inside carefully. 7. Rough Work is to be done in the end of this booklet. 8. If you write your name or put any mark on any part of the test booklet, except for the space allotted for the relevant entries, which may disclose your identity, you will render yourself liable to disqualification. 9. You have to return the test question booklet and OMR Answer sheet to the invigilators at the end of the examination compulsorily and must not carry it with you outside the Examination Hall. 10. Use only Blue/Black Ball point pen. 11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited. 12. There is no negative marks for incorrect answers.

D-0109 J-07-10

(In figures as per admission card)

Test Booklet No.

1 0

Time : 1 1/4 hours]

Roll No.

[Maximum Marks : 100

Number of Questions in this Booklet : 50

¯Ö¸ü߁ÖÖÙ£ÖµÖÖë êú ׻֋ ×­Ö¤ìü¿Ö

1. ¯ÖÆü»Öê ¯Öéšü êú ‰ú¯Ö¸ü ×­ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖ­Ö ¯Ö¸ü †¯Ö­ÖÖ ¸üÖê»Ö ­Ö´²Ö¸ü ×»Ö׏֋ … 2. ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿­Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÖÃÖ ²ÖÆãü׾֍ú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿­Ö Æïü … 3. ¯Ö¸ü߁ÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖê­Öê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ †Ö¯ÖúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖµÖêÖß … ¯ÖÆü»Öê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö­Ö™ü †Ö¯ÖúÖê ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ÖÖê»Ö­Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃ֍úß ×­Ö´­Ö×»Ö×ÖŸÖ •ÖÖÑ“Ö êú ׻֋ פüµÖê •ÖÖµÖëÖê וÖÃ֍úß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖúÖê †¾Ö¿µÖ ú¸ü­Öß Æîü : (i) ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ÖÖê»Ö­Öê êú ׻֋ ˆÃ֍êú ú¾Ö¸ü ¯Öê•Ö ¯Ö¸ü »ÖÖß úÖÖ•Ö úß ÃÖᯙ úÖê ±ú֛Íü »Öë … Öã»Öß Æãü‡Ô µÖÖ ×²Ö­ÖÖ Ã™üߍú¸ü-ÃÖᯙ úß ¯ÖãÛß֍úÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü ­Ö ú¸ëü … (ii) ú¾Ö¸ü ¯Öéšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×­Ö¤ìü¿ÖÖ­ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ êú ¯Öéšü ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÏ¿­ÖÖë úß ÃÖӏµÖÖ úÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “Öîú ú¸ü »Öë ׍ú µÖê ¯Öæ¸êü Æïü … ¤üÖêÂÖ¯ÖæÖÔ ¯ÖãÛß֍úÖ ×•Ö­Ö´Öë ¯Öéšü/¯ÖÏ¿­Ö ú´Ö ÆüÖë µÖÖ ¤ãü²ÖÖ¸üÖ †Ö ÖµÖê ÆüÖë µÖÖ ÃÖß׸üµÖ»Ö ´Öë ­Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖ ×úÃÖß ³Öß ¯ÖύúÖ¸ü úß ¡Öãיü¯ÖæÖÔ ¯ÖãÛß֍úÖ Ã¾ÖߍúÖ¸ü ­Ö ú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖµÖ ˆÃÖê »ÖÖî™ü֍ú¸ü ˆÃ֍êú ãÖÖ­Ö ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ »Öê »Öë … ‡Ã֍êú ׻֋ †Ö¯ÖúÖê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö­Ö™ü פüµÖê •ÖÖµÖëÖê … ˆÃ֍êú ²ÖÖ¤ü ­Ö ŸÖÖê †Ö¯Öúß ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖµÖêÖß †Öî¸ü ­Ö Æüß †Ö¯ÖúÖê †×ŸÖ׸üŒŸÖ ÃÖ´ÖµÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖµÖêÖÖ … (iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ“Ö êú ²ÖÖ¤ü ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ úß Îú´Ö ÃÖӏµÖÖ OMR ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü †Ó׍úŸÖ ú¸ëü †Öî¸ü OMR ¯Ö¡Öú úß Îú´Ö ÃÖӏµÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ¯Ö¸ü †Ó׍úŸÖ ú¸ü ¤ëü … 4. ¯ÖϟµÖêú ¯ÖÏ¿­Ö êú ׻֋ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ׾֍ú»¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) פüµÖê ÖµÖê Æïü … †Ö¯ÖúÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü êú ¤üߑÖÔ¾Öé¢Ö úÖê ¯Öê­Ö ÃÖê ³Ö¸üú¸ü úÖ»ÖÖ ú¸ü­ÖÖ Æîü •ÖîÃÖÖ ×ú ­ÖߓÖê פüÖÖµÖÖ ÖµÖÖ Æîü … C B A D ˆ¤üÖÆü¸üÖ : •Ö²Ö׍ú (C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æîü … 5. ¯ÖÏ¿­ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü êú¾Ö»Ö ¯ÖÏ¿­Ö ¯Ö¡Ö I êú †­¤ü¸ü פüµÖê ÖµÖê ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü Æüß †Ó׍úŸÖ ú¸ü­Öê Æïü … µÖפü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü פüµÖê ÖµÖê ¤üߑÖÔ¾Öé¢Ö êú †»ÖÖ¾ÖÖ ×úÃÖß †­µÖ ãÖÖ­Ö ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü דÖÅ­ÖÖÓ׍úŸÖ ú¸ŸÖê Æïü, ŸÖÖê ˆÃ֍úÖ ´Ö滵ÖÖӍú­Ö ­ÖÆüà Æü֐ê ÖÖ … 6. †­¤ü¸ü פüµÖê ÖµÖê ×­Ö¤ìü¿ÖÖë úÖê ¬µÖÖ­Ö¯Öæ¾Öԍú ¯ÖœÍëü … 7. ú““ÖÖ úÖ´Ö (Rough Work) ‡ÃÖ ¯ÖãÛß֍úÖ êú †Û­ŸÖ´Ö ¯Öéšü ¯Ö¸ü ú¸ëü … 8. µÖפü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü-¯ÖãÛß֍úÖ ¯Ö¸ü †¯Ö­ÖÖ ­ÖÖ´Ö µÖÖ ‹êÃÖÖ úÖê‡Ô ³Öß ×­Ö¿ÖÖ­Ö ×•ÖÃÖÃÖê †Ö¯Öúß ¯ÖÆü“ÖÖ­Ö ÆüÖê Ã֍êú, ׍úÃÖß ³Öß ³ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤ü¿ÖÖԟÖê µÖÖ †Ó׍úŸÖ ú¸üŸÖê Æïü ŸÖÖê ¯Ö¸ü߁ÖÖ êú ×»ÖµÖê †µÖÖêµÖ ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ú¸ü פüµÖê •ÖÖµÖëÖê … 9. †Ö¯ÖúÖê ¯Ö¸ü߁ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖê­Öê ¯Ö¸ü ¯ÖÏ¿­Ö-¯ÖãÛß֍úÖ ‹¾ÖÓ OMR ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú ×­Ö¸ü߁֍ú ´ÖÆüÖê¤üµÖ úÖê »ÖÖî™üÖ­ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú Æîü †Öî¸ü ¯Ö¸ü߁ÖÖ ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ êú ²ÖÖ¤ü ˆÃÖê †¯Ö­Öê ÃÖÖ£Ö ¯Ö¸ü߁ÖÖ ³Ö¾Ö­Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ­Ö »Öêú¸ü •ÖÖµÖë … 10. êú¾Ö»Ö ­Öß»Öê/úÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾Öևՙü ¯Öî­Ö úÖ Æüß ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö ú¸ëü … 11. ׍úÃÖß ³Öß ¯ÖύúÖ¸ü úÖ ÃÖӐ֝֍ú (îú»Öãú»Öê™ü¸ü) µÖÖ »ÖÖÖ ™êü²Ö»Ö †Öפü úÖ ¯ÖϵÖÖêÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü … 12. Ö»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸üÖë êú ׻֋ úÖê‡Ô †Óú ú֙êü ­ÖÆüà •Ö֋ѐÖê … 1 P.T.O.

ANTHROPOLOGY Paper – II Note : This paper contains fifty (50) objective type questions, each question carrying two (2) marks. Attempt all the questions. 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

The concept of “Inborn Errors of Metabolism” was developed by (A)

Eugene Fischer

(B)

J.B.S. Haldane

(C)

Francis Galton

(D)

Archibald Garrod

Which of the following is the example of sex-linked disease ? (A)

Phenylketonuria

(B)

Diabetes mellitus

(C)

Haemophilia

(D)

Thalassemia

The Twin-Study method was first developed by (A)

Morton

(B)

Galton

(C)

Hooton

(D)

Garrod

An organism which feeds mostly on fruits is called (A)

Omnivorous

(B)

Carnivorous

(C)

Frugivorous

(D)

Herbivorous

Maternal-foetal incompatibility in the Rh blood group system is present with (A)

Rh –ve man and Rh +ve woman

(B)

Rh +ve man and Rh +ve woman

(C)

Rh +ve man and Rh –ve woman

(D)

Rh –ve man and Rh –ve woman

PCR (Polymerase Chain Reaction) technique was invented by (A)

T.H. Morgan

(B)

Kary Mullis

(C)

Paul Berg

(D)

Alec Jefferey

The classical example of ‘a balanced polymorphism’ maintained by heterozygous advantage is (A)

Sickle cell trait

(B)

Haemophilia

(C)

Thalassemia

(D)

Thrombocytopenia

Paper-II

2

J-0710

´ÖÖ−Ö¾Ö ×¾Ö–ÖÖ−Ö ¯ÖÏ¿−Ö¯Ö¡Ö – II −ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿−Ö¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ²ÖÆãü-×¾Öú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö Æïü … ¯ÖÏŸµÖêú ¯ÖÏ¿−Ö êú ¤üÖê (2) †Óú Æïü … ÃÖ³Öß ¯ÖÏ¿−ÖÖë êú ˆ¢Ö¸ü ¤ëü … 1.

‘ˆ¯ÖÖ¯Ö“ÖµÖ úß •Ö−´Ö•ÖÖŸÖ ¡Öã×™üµÖÖë’ úß ÃÖÓú»¯Ö−ÖÖ úÖ ×¾ÖúÖÃÖ ×úÃÖ−Öê ×úµÖÖ ? (A) (C)

µÖæ•Öß−Ö ×±ú¿Ö¸ü ±ÏúÖÓ×ÃÖÃÖ +ÖÖ»™ü−Ö

(B) (D)

•Öê.²Öß.‹ÃÖ. ÆüÖ»›êü−Ö †ÖÙú²ÖÖ»›ü +Öî¸üÖê›ü

2.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ µÖÖî−Ö-ÃÖÆü»Ö+−Ö ¸üÖê+Ö úÖ ‹ú ˆ¤üÖÆü¸ü/Ö Æîü ? (A) ±êú×−Ö»Öúß™üÖê−µÖæ׸üµÖÖ (B) ›üÖµÖÖײ֙üß•Ö ´Öê×»Ö™üÃÖ (C) Æüß´ÖÖê×±ú×»ÖµÖÖ (D) £Öî»ÖêÃÖß×´ÖµÖÖ

3.

‘µÖ´Ö»Ö †¬µÖµÖ−Ö ×¾Ö׬֒ úÖ ×¾ÖúÖÃÖ ÃÖ²ÖÃÖê ¯ÖÆü»Öê ×úÃÖ−Öê ×úµÖÖ ? (A) (C)

´ÖÖò™Ôü−Ö Ææü™ü−Ö

(B) (D)

+ÖÖ»™ü−Ö +Öî¸üÖê›ü

4.

´Öã.µÖŸÖ: ±ú»ÖÖë ¯Ö¸ü ³Ö¸ü/Ö-¯ÖÖêÂÖ/Ö ú¸ü−Öê ¾ÖÖ»Öê •Öß¾Ö úÖê ŒµÖÖ úÆüŸÖê Æïü ? (A) ÃÖ¾ÖÔ³Ö8Öß (B) ´ÖÖÓÃÖÖÆüÖ¸üß (C) ±ú»Ö³Ö8Öß (D) ¿ÖÖúÖÆüÖ¸üß

5.

Rh ¹ý׬ָü ¾Ö+ÖÔ ¯ÖÏ/ÖÖ»Öß ´Öë ´ÖÖŸÖéú-³ÖÏæ/Ö †ÃÖÓ+ÖŸÖŸÖÖ ×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖêú ÃÖÖ£Ö ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü ? (A) Rh – ve ¯Öã¹ýÂÖ ŸÖ£ÖÖ Rh + ve ´Ö×Æü»ÖÖ (B) Rh + ve ¯Öã¹ýÂÖ ŸÖ£ÖÖ Rh + ve ´Ö×Æü»ÖÖ (C) Rh + ve ¯Öã¹ýÂÖ ŸÖ£ÖÖ Rh – ve ´Ö×Æü»ÖÖ (D) Rh – ve ¯Öã¹ýÂÖ ŸÖ£ÖÖ Rh – ve ´Ö×Æü»ÖÖ

6.

¯ÖÖò×»Ö´Öê¸êü•Ö “Öê−Ö ×¸ü‹Œ¿Ö−Ö (¯Öß ÃÖß †Ö¸ü) ŸÖú−Ößú úÖ ¯ÖÏ/ÖêŸÖÖ úÖî−Ö Æîü ? (A) ™üß.‹“Ö. ´ÖÖò+ÖÔ−Ö (B) îú¸üß ´µÖæ×»ÖÃÖ (C) ¯ÖÖò»Ö ²Ö+ÖÔ (D) ‹»ÖêÃÖ •Öê±ú¸üß

7.

×¾ÖÂÖ´ÖµÖã+´Ö•Öß »ÖÖ³Ö «üÖ¸üÖ ‹ú ÃÖÓŸÖã×»ÖŸÖ ²ÖÆãüºþ¯ÖŸÖÖ ²Ö−ÖÖµÖê ¸ü.Ö−Öê úÖ ‹ú דָü¯ÖÏןÖÛšüŸÖ ˆ¤üÖÆü¸ü/Ö ×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ Æîü ? (A) ×ÃÖú»Ö ÃÖê»Ö ™Òêü™ü (B) Æüß´ÖÖê×±ú×»ÖµÖÖ (C) £Öî»ÖêÃÖß×´ÖµÖÖ (D) £ÖÐÖò´²ÖÖêÃÖÖ‡™üÖê¯Öß×−ÖµÖÖ

J-0710

3

Paper-II

8.

Which of the following did not accompany the transition from horticulture to agriculture ? (A) Women lost their role as primary cultivators (B) Women began to assert themselves in extra-domestic contexts (C) The average number of children per family increased (D) Women became increasingly restricted to the domestic sphere

9.

Clifford Geertz characterizes culture as (A) process of enculturation (B) a biological necessity (C) set of control mechanisms to govern behaviour (D) biological adaptive

10.

Which one of the following pairs is not correctly matched ? (A) Cross-cultural comparison : G.P. Murdock (B) Participant observation : Bronislaw Malinowski (C) Sacred complex : Emile Durkheim (D) Sanskritization : M.N. Srinivas

11.

Which one of the following is an example of achieved status ? (A) Father (B) Sibling (C) Daughter (D) Son

12.

The Mandel Commission was constituted under which Article of the Indian Constitution ? (A) Article 340 (B) Article 275 (C) Article 164 (D) Article 330

13.

Which of the following is/are example(s) of participant observation ? (A) Dancing in a festival (B) Singing during a ritual (C) Competing in the games popular in the community (D) All the above

14.

Which one of the following statements is not correct ? (A) Culture is a learned behaviour. (B) Culture is the man-made part of the environment. (C) Some cultures are superior to other cultures. (D) Cultural variations are important for understanding human societies.

Paper-II

4

J-0710

8.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ˆªÖ−Ö éú×ÂÖ ÃÖê éú×ÂÖ úß †Öê¸ü ÃÖÓÎú´Ö/Ö êú ÃÖÓ+Ö −ÖÆüà ¸üÆüÖ ? (A) ´Öã.µÖ .ÖêןÖÆü¸ü êú ºþ¯Ö ´Öë ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë −Öê †¯Ö−Öß ³Öæ×´ÖúÖ .ÖÖê ¤üß … (B) ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë −Öê ‘Ö¸êü»Öæ–‡ŸÖ¸ü ¯ÖÏÃÖÓ+ÖÖë ´Öë †¯Ö−ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü •ÖŸÖÖ−ÖÖ ¿Öãºþ ú¸ü פüµÖÖ … (C) ¯ÖÏ×ŸÖ ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü ²Ö““ÖÖë úß †ÖîÃÖŸÖ ÃÖÓ.µÖÖ ´Öë ¾Öéרü Æãü‡Ô … (D) ´Ö×Æü»ÖÖ‹Ñ ‘Ö¸êü»Öæ ¤üÖµÖ¸êü ´Öë †×¬ÖúÖ׬Öú ºþ¯Ö ´Öë ÃÖß×´ÖŸÖ ÆüÖêŸÖß +Ö‡Õ …

9.

ÛŒ»Ö±úÖò›Ôü +Öß™ÔËü•Ö ÃÖÓÃéú×ŸÖ úÖ †×³Ö»Ö8Ö/Ö ×úÃÖê ²ÖŸÖ»ÖÖŸÖê Æïü ? (A) ‹−ÖËú»“Ö¸üÖ‡•ÖÌê¿Ö−Ö úß ‹ú ¯ÖÏ×ÎúµÖÖ … (B) •Öî×¾Öú †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ … (C) ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü êú ÃÖÓ×−ÖµÖ´Ö−Ö ÆêüŸÖã ×−ÖµÖÓ¡Ö/Ö-×ÎúµÖÖ×¾Ö׬ֵÖÖë úÖ ‹ú ÃÖê™ü … (D) •Öî×¾Öú †−Öãæú»Öß …

10.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ µÖã+´ÖÖë ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ −ÖÆüà Æîü ? (A) ÎúÖòÃÖ-ú»“Ö¸ü»Ö Óú¯Öê׸ü•Ö−Ö : •Öß.¯Öß. ´Ö›üÖìú (B) ¯ÖÖÙ™ü×ÃÖ¯Öê−™ü †Öò²•Ö¾Öì¿Ö−Ö : ²ÖÎÖî×−ÖûÖÖò ´Öî×»Ö−ÖÖêÃúß (C) ÃÖîÎêú›ü úÖò´¯»ÖêŒÃÖ : ‡´ÖÖ‡»Ö ¤ãüÙ.Ö´Ö (D) ÃÖÓÃéú™üÖ‡•ÖÌê¿Ö−Ö : ‹´Ö.‹−Ö. ÁÖß×−Ö¾ÖÖÃÖ

11.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ‘Ùêü™üÃÖ’ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ú¸ü−Öê úÖ ˆ¤üÖÆü¸ü/Ö Æîü ? (A) ׯ֟ÖÖ ÆüÖê−ÖÖ (B) ³ÖÖ‡Ô µÖÖ ²ÖÆü−Ö ÆüÖê−ÖÖ (C) ¯Öã¡Öß ÆüÖê−ÖÖ (D) ¯Öã¡Ö ÆüÖê−ÖÖ

12.

³ÖÖ¸üŸÖ êú ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö êú ×úÃÖ †−Öã“”êû¤ü êú †¬Öß−Ö ´Ö/›ü»Ö †ÖµÖÖê+Ö úÖ +Öšü−Ö ×úµÖÖ +ÖµÖÖ £ÖÖ ? (A) †−Öã“”êû¤ü 340 (B) †−Öã“”êû¤ü 275 (C) †−Öã“”êû¤ü 164 (D) †−Öã“”êû¤ü 330

13.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ / ÃÖê ³ÖÖ+Ö »Öê−Öê ¾ÖÖ»ÖÖë êú «üÖ¸üÖ †¾Ö»ÖÖêú−Ö úÖ / êú ˆ¤üÖÆü¸ü/Ö Æîü / Æïü ? (A) ×úÃÖß ˆŸÃÖ¾Ö ´Öë −ÖéŸµÖ ú¸ü−ÖÖ … (B) ×úÃÖß †−ÖãšüÖ−Ö êú ÃÖ´ÖµÖ +ÖÖµÖ−Ö ú¸ü−ÖÖ … (C) ÃÖ´Öã¤üÖµÖ ´Öë »ÖÖêúׯÖ쵅 .Öê»Ö ´Öë ¯ÖÏןÖï֬ÖÖÔ ú¸ü−ÖÖ … (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ÃÖ³Öß …

14.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ¾ÖŒŸÖ¾µÖ ÃÖÆüß −ÖÆüà Æîü ? (A) ÃÖÓÃéú×ŸÖ ‹ú ÃÖß.ÖÖ Æãü†Ö ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü Æîü … (B) ÃÖÓÃéúןÖ, ¯ÖµÖÖÔ¾Ö¸ü/Ö úÖ ‹ú ´ÖÖ−Ö¾Ö-×−ÖÙ´ÖŸÖ ×ÆüÃÃÖÖ Æîü … (C) ãú”û ÃÖÓÃéúןֵÖÖÑ †−µÖ ÃÖÓÃéúןֵÖÖë ÃÖê ˆŸéú™ü ÆüÖêŸÖß Æïü … (D) ´ÖÖ−Ö¾Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖë úÖê ÃÖ´Ö—Ö−Öê êú ×»Ö‹ ÃÖÖÓÃéúןÖú ¾Öî×¾Ö¬µÖ ´ÖÆü¢¾Ö¯Öæ/ÖÔ ÆüÖêŸÖê Æïü …

J-0710

5

Paper-II

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

Which of the following is your parallel cousin ? (A)

Your mother’s brother’s daughter

(B)

Your mother’s sister’s son

(C)

Your father’s sister’s daughter

(D)

Your mother’s brother’s son

Which one of the following emerged during post Neolithic period ? (A)

Microlithic Tools

(B)

Megalithic Monuments

(C)

Wheel Made Pottery

(D)

Polished Chisel

Which one among the following is associated with Fauresmith culture ? (A)

Central and Western Europe

(B)

South and South East Asia

(C)

Australia and Oceania

(D)

South and East Africa

What among the following is also called controlled percussion technique ? (A)

Block-on-block technique

(B)

Stone hammer technique

(C)

Cylinder hammer technique

(D)

Grinding and polishing technique

Which one of the following indicates the end of Pliocene and beginning of Pleistocene ? (A)

Mississippian Fauna

(B)

Sub-Himalayan Fauna

(C)

Villafranchian Fauna

(D)

Scandanevian Fauna

Which one of the following is a Mesolithic site of India ? (A)

Sangankallu

(B)

Vadamadurai

(C)

Sarainahar Rai

(D)

Navadatoli

Assertion (A) : Genetic drift is also called Sewali Wright Effect. Reason (R)

: Sewall Wright effect is named after the American geneticist who realized its evolutionary significance.

On the basis of the above, choose the correct answer. (A)

Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A).

(B)

Both (A) and (R) are true, but (R) is not the correct explanation of (A).

(C)

(A) is true but (R) is false

(D)

(A) is false but (R) is true.

Paper-II

6

J-0710

15.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö †Ö¯ÖúÖ ‘¯Öî¸êü»Öê»Ö ú•ÖÌ−Ö’ Æîü ? (A) †Ö¯Öúß ´ÖÖŸÖÖ êú ³ÖÖ‡Ô úß ¯Öã¡Öß (B) †Ö¯Öúß ´ÖÖŸÖÖ úß ²ÖÆü−Ö úÖ ¯Öã¡Ö (C) †Ö¯Öêú ׯ֟ÖÖ úß ²ÖÆü−Ö úß ¯Öã¡Öß (D) †Ö¯Öúß ´ÖÖŸÖÖ êú ³ÖÖ‡Ô úÖ ¯Öã¡Ö

16.

ˆ¢Ö¸ü-−Ö¾Ö¯ÖÖÂÖÖ/Ö µÖã+Ö úß †¾Ö×¬Ö ´Öë ×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖúÖ †Ö×¾Ö³ÖÖÔ¾Ö Æãü†Ö ? (A) ´ÖÖ‡ÎúÖê×»Ö×£Öú (ÃÖæ8´Ö¯ÖÖÂÖÖ/Ö) ˆ¯Öú¸ü/Ö (B) ´Öê+ÖÖ×»Ö×£Öú (´ÖÆüÖ¯ÖÖÂÖÖ/Ö) ôÖÖ¸üú (C) “ÖŒêú ¯Ö¸ü ²Ö−Öê ×´Ö¼üß êú ²ÖŸÖÔ−Ö (D) ¯ÖÖò×»Ö¿Ö ×úµÖÖ Æãü†Ö ºþ.ÖÖ−Öß

17.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ±úÖò¸êüÛÃ´Ö£Ö ÃÖÓÃéú×ŸÖ ÃÖê ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ Æîü ? (A) êú−¦üßµÖ ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÛ¿“Ö´Öß µÖæ¸üÖê¯Ö (B) ¤ü×8Ö/Ö ŸÖ£ÖÖ ¤ü×8Ö/Ö ¯Öæ¾ÖÔ ‹×¿ÖµÖÖ (C) †ÖòÙÒêü×»ÖµÖÖ ŸÖ£ÖÖ †Öê¿Öê×−ÖµÖÖ (D) ¤ü×8Ö/Ö ŸÖ£ÖÖ ¯Öæ¾ÖÔ †±ÏúßúÖ

18.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖê ×−ÖµÖÓ×¡ÖŸÖ ÃÖÓ‘ÖÖŸÖ ŸÖú−Ößú ³Öß úÆüÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) ²»ÖÖòú-†Öò−Ö-²»ÖÖòú ŸÖú−Ößú (B) ÙüÖê−Ö Æîü´Ö¸ü ŸÖú−Ößú (C) ×ÃÖ×»Ö/›ü¸ü Æîü´Ö¸ü ŸÖú−Ößú (D) +ÖÏÖ‡ÓØ›ü+Ö ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÖò×»ÖØ¿Ö+Ö ŸÖú−Ößú

19.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö †×ŸÖ−ÖæŸÖ−Ö µÖã+Ö êú †ÓŸÖ ŸÖ£ÖÖ †ŸµÖÓŸÖ −ÖæŸÖ−Ö µÖã+Ö êú ¯ÖÏÖ¸Óü³Ö úÖê ‡Ó×+ÖŸÖ ú¸üŸÖÖ Æîü ? (A) ×´ÖÃÖß×ÃÖׯֵÖ−Ö •ÖÓŸÖãÃÖ´ÖæÆü (B) ÃÖ²Ö-×Æü´ÖÖ»ÖµÖ−Ö •ÖÓŸÖãÃÖ´ÖæÆü (C) ×¾Ö»Öê±ÏëúדֵÖ−Ö •ÖÓŸÖãÃÖ´ÖæÆü (D) Ãîú/›ü−Öê×¾ÖµÖ−Ö •ÖÓŸÖãÃÖ´ÖæÆü

20.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ³ÖÖ¸üŸÖ êú ´Ö¬µÖ¯ÖÖÂÖÖ/Ö úÖ»Ö úÖ ‹ú Ã£Ö»Ö Æîü ? (A) ÃÖÓ+Ö−Öú»»Öæ (B) ¾Ö¤üÖ´Ö¤ãü¸üÖ‡Ô (C) ÃÖ¸üÖµÖ−ÖÆü¸ü ¸üÖ‡Ô (D) −Ö¾ÖÖ¤üÖ™üÖê»Öß

21.

†×³Öú£Ö−Ö (A) : ‘•Öê−Öê×™üú ×›Òü°™ü’ úÖê ÃÖê¾ÖÖ»Ö ¸üÖ‡™ü ‡±êúŒ™ü ³Öß úÆüÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü … úÖ¸üÖ (R) : ÃÖê¾ÖÖ»Ö ¸üÖ‡™ü ‡±êúŒ™ü −ÖÖ´Ö †´Öê׸üúß †Ö−Öã¾ÖÓ׿Öú ×¾Ö–ÖÖ−Öß êú −ÖÖ´Ö ¯Ö¸ü ¸ü.ÖÖ +ÖµÖÖ Æîü, וÖ−ÆüÖë−Öê ‡ÃÖêú ˆ¤Ëü×¾ÖúÖÃÖ úß ´ÖÆü¢ÖÖ úÖê ¯ÖÆü“ÖÖ−ÖÖ … ˆ¯Ö׸ü×»Ö×.ÖŸÖ †×³Öú£Ö−Ö ‹¾ÖÓ úÖ¸ü/Ö êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü “Öã−Öë : (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ Æîü … (B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ −ÖÆüà Æîü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …

J-0710

7

Paper-II

22.

Assertion (A) : Sickle cell trait is very common in some African populations. Reason (R) : It is transmitted through Anopheles gambiae mosquito. On the basis of the above, choose the correct answer. (A) (A) is true (R) is false. (B) (R) is true (A) is false. (C) Both (A) and (R) are true. (D) Both (A) and (R) are false.

23.

Assertion (A) : Goitre is prevalent among Himalayan population. Reason (R) : People suffer from Goitre due to Iodine deficiency. On the basis of the above, choose the correct answer. (A) Both (A) and (R) are false. (B) (A) is true (R) is false. (C) (A) is false (R) is true. (D) Both (A) and (R) are true, but (R) is not the correct explanation of (A).

24.

Given below are two statements. One is labelled as Assertion (A) and the other is labelled as Reason (R). Assertion (A) : Many traditional characteristics of the tribe are no longer valid in contemporary India. Reason (R) : Tribal communities in India have undergone profound changes in recent time. Code : (A) Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A). (B) Both (A) and (R) are true and (R) is not the correct explanation of (A). (C) (A) is true but (R) is false. (D) (A) is false but (R) is true.

25.

Given below are two statements, one is labelled as Assertion (A) and the other is labelled as Reason (R). Assertion (A) : Material culture of a society changes at a faster pace than the non-material culture. Reason (R) : It takes time for people to accept new values, ideas, knowledge and ideology. Code : (A) Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A). (B) Both (A) and (R) are true and (R) is not the correct explanation of (A). (C) (A) is true but (R) is false. (D) (A) is false but (R) is true.

Paper-II

8

J-0710

22.

†×³Öú£Ö−Ö (A) : †±ÏúßúÖ ×−Ö¾ÖÖÃÖß ãú”û »ÖÖê+ÖÖë ´Öë ¤üÖ¡Ö-úÖê׿ÖúÖ »Ö8Ö/Ö †ŸµÖÓŸÖ ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ Æîü … úÖ¸üÖ (R) : µÖÆü ‹ê−ÖÖê×±ú»ÖßÃÖ +Öî´²Öß ´Ö“”û¸üÖë êú ´ÖÖ¬µÖ´Ö ÃÖê ÃÖÓ“Ö׸üŸÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü … ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü “Öã−Öë : (A) (A) ÃÖÆüß Æîü, (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (B) (R) ÃÖÆüß Æîü, (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (C) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (D) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë +Ö»ÖŸÖ Æïü …

23.

†×³Öú£Ö−Ö (A) : ×Æü´ÖÖ»ÖµÖ 8Öê¡Ö ´Öë ¸üÆü−Öê ¾ÖÖ»Öê »ÖÖê+Ö ‘Öë‘ÖÖ úß ²Öß´ÖÖ¸üß ÃÖê ¯ÖÏÖµÖ: †×¬Öú +ÖÏ×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖê Æïü … úÖ¸üÖ (R) : †ÖµÖÖê›üß−Ö úß ú´Öß êú úÖ¸ü/Ö »ÖÖê+Ö ‘Öë‘ÖÖ úß ²Öß´ÖÖ¸üß ÃÖê +ÖÏ×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖê Æïü … ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü “Öã−Öë : (A) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë +Ö»ÖŸÖ Æïü … (B) (A) ÃÖÆüß Æîü, (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (C) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü, (R) ÃÖÆüß Æîü … (D) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ −ÖÆüà Æîü …

24.

−Öß“Öê ¤üÖê ¾ÖŒŸÖ¾µÖ פüµÖê +ÖµÖê Æïü … ¯ÖÆü»Öê úÖê †×³Öú£Ö−Ö (A) úÆüÖ +ÖµÖÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ¤æüÃÖ¸êü úÖê úÖ¸ü/Ö (R) úÆüÖ +ÖµÖÖ Æîü … †×³Öú£Ö−Ö (A) : ÃÖ´ÖÃÖÖ´Ö×µÖú ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë •Ö−Ö•ÖÖ×ŸÖ êú ¯ÖÖ¸ü´¯Ö׸üú †×³Ö»Ö8Ö/Ö †²Ö ´ÖÖ−µÖ −ÖÆüà ¸üÆü +ÖµÖê Æïü … úÖ¸üÖ (R) : −ÖµÖê ÃÖ´ÖµÖ ´Öë ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë •Ö−Ö•ÖÖŸÖßµÖ ÃÖ´Öã¤üÖµÖ ´Öë +ÖÆü−Ö ºþ¯Ö ´Öë ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö †ÖµÖÖ Æîü … æú™ü : (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ Æîü … (B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ −ÖÆüà Æîü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …

25.

−Öß“Öê ¤üÖê ¾ÖŒŸÖ¾µÖ פüµÖê +ÖµÖê Æïü : ¯ÖÆü»Öê úÖê †×³Öú£Ö−Ö (A) úÆüÖ +ÖµÖÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ¤æüÃÖ¸êü úÖê úÖ¸ü/Ö (R) úÆüÖ +ÖµÖÖ Æîü … †×³Öú£Ö−Ö (A) : ×úÃÖß ÃÖ´ÖÖ•Ö úß ³ÖÖîןÖú ÃÖÓÃéú×ŸÖ ‡ÃÖúß †³ÖÖîןÖú ÃÖÓÃéú×ŸÖ úß †¯Öê8ÖÖ †×¬Öú ŸÖß¾ÖΟÖÖ ÃÖê ¯Ö׸ü¾ÖÙŸÖŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü … úÖ¸üÖ (R) : −Ö¾Öß−Ö ´Ö滵ÖÖë, ×¾Ö“ÖÖ¸üÖ,ë –ÖÖ−Ö ŸÖ£ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü¬ÖÖ¸üÖ úÖê þÖßúÖ¸ü ú¸ü−Öê ´Öë »ÖÖê+ÖÖë úÖê ÃÖ´ÖµÖ »Ö+ÖŸÖÖ Æîü … æú™ü : (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ Æîü … (B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ −ÖÆüà Æîü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …

J-0710

9

Paper-II

26.

Given below are two statements, one is labelled as Assertion (A) and the other is labelled as Reason (R). Assertion (A) : Social stratification in one or the other form is found in every society. Reason (R)

: Social differentiation and ranking are important components of social stratification.

Codes : (A) Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation of (A).

27.

(B)

Both (A) and (R) are true and (R) is not the correct explanation of (A).

(C)

(A) is true and (R) is false

(D)

(A) is false and (R) is true.

Assertion (A) : Neolithic culture could not emerge outside the nuclear area. Reason (R)

: Nuclear area is characterised by the presence of a variety of wild plants and animals both possible and ready for domestication.

In the context of the above two statements, which one of the following is correct ?

28.

(A)

(A) is correct and (R) is wrong.

(B)

Both (A) and (R) are correct.

(C)

Both (A) and (R) are wrong.

(D)

(A) is wrong and (R) is correct.

Assertion (A) : Grinding and Polishing techniques were employed in Neolithic culture for manufacturing celts. Reason (R)

: Sharp and wide cutting edged tools were necessary for reclaimation of arable land.

In the context of the above two statements, which one of the following is correct ?

29.

(A)

(A) is correct and (R) is wrong.

(B)

Both (A) and (R) are wrong.

(C)

Both (A) and (R) are correct.

(D)

(A) is wrong and (R) is correct.

Arrange the order of steps in Genetic counselling : (A)

Communication and Discussion – Diagnosis – Contact & Support – Examination and Investigation

(B)

Examination and Investigation – Diagnosis Communication and Discussion

(C)

Diagnosis – Examination and Investigation – Communication and Discussion – Contact and Support

(D)

Contact and Support – Communication and Discussion – Diagnosis – Examination and Investigation

Paper-II

10

– Contact & Support –

J-0710

26.

−Öß“Öê ¤üÖê ¾ÖŒŸÖ¾µÖ פµÖê +ÖµÖê Æïü : ¯ÖÆü»Öê úÖê †×³Öú£Ö−Ö (A) úÆüÖ +ÖµÖÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ¤æüÃÖ¸êü úÖê úÖ¸ü/Ö (R) úÆüÖ +ÖµÖÖ Æîü … †×³Öú£Ö−Ö (A) : ¯ÖÏŸµÖêú ÃÖ´ÖÖ•Ö ´Öë ßָü ×¾Ö−µÖÖÃÖ ×úÃÖß −Ö ×úÃÖß ºþ¯Ö ´Öë ¯ÖÖµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü … úÖ¸üÖ (R) : ÃÖÖ´ÖÖוÖú ×¾Ö³Öê¤üßú¸ü/Ö ŸÖ£ÖÖ ÁÖê/Ößú¸ü/Ö ÃÖÖ´ÖÖוÖú ßָüßú¸ü/Ö êú ´ÖÆü¢¾Ö¯Öæ/ÖÔ †¾ÖµÖ¾Ö Æïü … æú™ü : (A) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ Æîü … (B) (A) †Öî¸ü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R), (A) úß ÃÖÆüß ¾µÖÖ.µÖÖ −ÖÆüà Æîü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü−ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …

27.

†×³Öú£Ö−Ö (A) úÖ¸üÖ (R)

:

28.

†×³Öú£Ö−Ö (A)

:

29.

†Ö−Öã¾ÖÓ׿Öú ¯Ö¸üÖ´Ö¿ÖÔ−Ö ´Öë ÃÖÛ−−Ö×ÆüŸÖ “Ö¸ü/ÖÖë úÖ Îú´Ö²Ö¨ü ºþ¯Ö úÖî−Ö ÃÖÖ Æîü ? (A) ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë úÖ †Ö¤üÖ−Ö-¯ÖϤüÖ−Ö ŸÖ£ÖÖ ¯Ö׸ü“Ö“ÖÖÔ – ×−Ö¤üÖ−Ö – ÃÖ´¯ÖÔú ŸÖ£ÖÖ ÃÖ´Ö£ÖÔ−Ö – ¯Ö¸üß8Ö/Ö ŸÖ£ÖÖ •ÖÖÑ“Ö … (B) ¯Ö¸üß8Ö/Ö ŸÖ£ÖÖ •ÖÖÑ“Ö – ×−Ö¤üÖ−Ö – ÃÖ´¯ÖÔú ŸÖ£ÖÖ ÃÖ´Ö£ÖÔ−Ö – ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë úÖ †Ö¤üÖ−Ö-¯ÖϤüÖ−Ö ŸÖ£ÖÖ ¯Ö׸ü“Ö“ÖÖÔ … (C) ×−Ö¤üÖ−Ö – ¯Ö¸üß8Ö/Ö ŸÖ£ÖÖ •ÖÖÑ“Ö – ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë úÖ †Ö¤üÖ−Ö-¯ÖϤüÖ−Ö ŸÖ£ÖÖ ¯Ö׸ü“Ö“ÖÖÔ – ÃÖ´¯ÖÔú ŸÖ£ÖÖ ÃÖ´Ö£ÖÔ−Ö … (D) ÃÖ´¯ÖÔú ŸÖ£ÖÖ ÃÖ´Ö£ÖÔ−Ö – ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë úÖ †Ö¤üÖ−Ö-¯ÖϤüÖ−Ö ŸÖ£ÖÖ ¯Ö׸ü“Ö“ÖÖÔ – ×−Ö¤üÖ−Ö – ¯Ö¸üß8Ö/Ö ŸÖ£ÖÖ •ÖÖÑ“Ö …

−Ö¾Ö¯ÖÖÂÖÖ/ÖµÖã+Öß−Ö ÃÖÓÃéú×ŸÖ êú−¦üúßµÖ 8Öê¡Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ˆŸ¯Ö−−Ö −ÖÆüà ÆüÖê ÃÖúß … : êú−¦üúßµÖ 8Öê¡Ö •ÖÓ+Ö»Öß ¯ÖÖ¤ü¯ÖÖë ŸÖ£ÖÖ •ÖÖ−Ö¾Ö¸üÖë úß ˆ¯ÖÛãÖ×ŸÖ ÃÖê ¯Ö׸ü»Ö×8ÖŸÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ‡−Ö ¤üÖê−ÖÖë úÖ ‘Ö¸êü»Öæú¸ü/Ö ú¸ü−ÖÖ ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÖ»ÖŸÖæ ²Ö−ÖÖ−ÖÖ ÃÖÓ³Ö¾Ö £ÖÖ … ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ¤üÖê−ÖÖë ¾ÖŒŸÖ¾µÖÖë êú †Ö¬ÖÖ¸ü ¯Ö¸ü ²ÖŸÖ»ÖÖµÖë ×ú ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü ŒµÖÖ Æîü ? (A) (A) ÃÖÆüß Æîü ŸÖ£ÖÖ (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (B) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (C) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë +Ö»ÖŸÖ Æïü … (D) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ (R) ÃÖÆüß Æîü … −Ö¾Ö¯ÖÖÂÖÖ/ÖµÖã+Ö úß ÃÖÓÃéú×ŸÖ ´Öë ÃÖê»™ü úÖê ×¾Ö×−ÖÙ´ÖŸÖ ú¸ü−Öê êú ×»Ö‹ ׯÖÃÖÖ‡Ô ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÖò×»Ö¿Ö ú¸ü−Öê – ‡−Ö ¤üÖê−ÖÖë ŸÖú−ÖßúÖë úÖ ¯ÖϵÖÖê+Ö ×úµÖÖ +ÖµÖÖ … úÖ¸üÖ (R) : éú嵅 ³Öæ×´Ö êú ³Öæ×´Öˆ¤Ëü¬ÖÖ¸ü êú ×»Ö‹ ŸÖê•Ö ¬ÖÖ¸ü ¾ÖÖ»Öê ŸÖ£ÖÖ “ÖÖî›ÍüÖ úÖ™ü−Öê ¾ÖÖ»Öê †Öî•ÖÌÖ¸üÖë úÖ ÆüÖê−ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú £ÖÖ … ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ¤üÖê−ÖÖë ¾ÖŒŸÖ¾µÖÖë êú ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ´Öë ×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖÆüß Æîü ? (A) (A) ÃÖÆüß Æîü ŸÖ£ÖÖ (R) +Ö»ÖŸÖ Æîü … (B) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë +Ö»ÖŸÖ Æïü … (C) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (D) (A) +Ö»ÖŸÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ (R) ÃÖÆüß Æîü …

J-0710

11

Paper-II

30.

31.

Identify the correct sequence in descending order : (A) Species – Subspecies – Populations – (B) Subspecies – Species – Populations – (C) Individuals – Subspecies – Species – (D) Populations – Individuals – Subspecies –

Individuals Individuals Populations Species

Identify the correct sequence : (A) Diakinesis – Metaphase I (B) Metaphase I – Diakinesis (C) Diakinesis – Telophase I (D) Anaphase I – Telophase I

Telophase I Telophase I Anaphase I Metaphase I

– – – –

Anaphase I Anaphase I Metaphase I Diakinesis

– – – –

32.

Identify the correct sequence in descending order : (A) State – Chiefdom – Tribe – Band (B) Tribe – State – Chiefdom – Band (C) State – Tribe – Band – Chiefdom (D) State – Band – Tribe – Chiefdom

33.

Identify the correct sequence in ascending order : (A) Lineage – Phratry – Clan – Tribe (B) Tribe – Phratry – Clan – Lineage (C) Tribe – Clan – Phratry – Lineage (D) Lineage – Clan – Phratry – Tribe

34.

Arrange the following theories in order they appeared : (A) Diffusionism – Evolutionism – Structuralism (B) Evolutionism – Diffusionism – Functionalism (C) Evolutionism – Functionalism – Diffusionism (D) Diffusionism – Functionalism – Evolutionism

35.

– – – –

Functionalism Structuralism Structuralism Structuralism

Arrange the following post Pleistocene environmental episodes in order in which they occurred. Use the code given below : I. Boreal II. Atlantic III. Sub-boreal IV. Pre-boreal Code : (A) I II III IV (B) IV I II III (C) III IV I II (D) II I IV III

Paper-II

12

J-0710

30.

31.

32.

33.

34.

35.

†¾Ö¸üÖêÆüß Îú´Ö ´Öë ÃÖÆüß †−ÖãÎú´Ö úß ¯ÖÆü“ÖÖ−Ö ú¸ëü : (A) ¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ – ˆ¯Ö¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ – †Ö²ÖÖ¤üß (B) ˆ¯Ö¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ – ¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ – †Ö²ÖÖ¤üß (C) ¾µÖÛŒŸÖ – ˆ¯Ö¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ – ¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ (D) †Ö²ÖÖ¤üß – ¾µÖÛŒŸÖ – ˆ¯Ö¯ÖÏ•ÖÖ×ŸÖ ÃÖÆüß †−ÖãÎú´Ö ²ÖŸÖ»ÖÖ‡‹ : (A) ×›üµÖÖ×ú−Öê×ÃÖÃÖ – (B) ´Öê™üÖ±êú•Ö I – (C) ×›üµÖÖ×ú−Öê×ÃÖÃÖ – (D) ‹−ÖÖ±êú•Ö I –

´Öê™üÖ±êú•Ö I ×›üµÖÖ×ú−Öê×ÃÖÃÖ ™üß»ÖÖê±êú•Ö I ™üß»ÖÖê±êú•Ö I

– – – –

– – – –

¾µÖÛŒŸÖ ¾µÖÛŒŸÖ †Ö²ÖÖ¤üß ¯ÖÏ•ÖÖןÖ

‹−ÖÖ±êú•Ö I ‹−ÖÖ±êú•Ö I ´Öê™üÖ±êú•Ö I ×›üµÖÖ×ú−Öê×ÃÖÃÖ

– – – –

™üß»ÖÖê±êú•Ö I ™üß»ÖÖê±êú•Ö I ‹−ÖÖ±êú•Ö I ´Öê™üÖ±êú•Ö I

†¾Ö¸üÖêÆüß Îú´Ö ´Öë ÃÖÆüß †−ÖãÎú´Ö úß ¯ÖÆü“ÖÖ−Ö ú¸ëü : (A) ¸üÖ•µÖ – ÃÖ¸ü¤üÖ¸üß – †Öפü¾ÖÖÃÖß – ™üÖê»Öß (B) †Öפü¾ÖÖÃÖß – ¸üÖ•µÖ – ÃÖ¸ü¤üÖ¸üß – ™üÖê»Öß (C) ¸üÖ•µÖ – †Öפü¾ÖÖÃÖß – ™üÖê»Öß – ÃÖ¸ü¤üÖ¸üß (D) ¸üÖ•µÖ – ™üÖê»Öß – †Öפü¾ÖÖÃÖß – ÃÖ¸ü¤üÖ¸üß †Ö¸üÖêÆüß Îú´Ö ´Öë ÃÖÆüß †−ÖãÎú´Ö úß ¯ÖÆü“ÖÖ−Ö ú¸ëü : (A) ¾ÖÓ¿ÖÖ¾Ö»Öß – ±Ïîú™Òüß – ¾ÖÓ¿Ö – †Öפü¾ÖÖÃÖß (B) †Öפü¾ÖÖÃÖß – ±Ïîú™Òüß – ¾ÖÓ¿Ö – ¾ÖÓ¿ÖÖ¾Ö»Öß (C) †Öפü¾ÖÖÃÖß – ¾ÖÓ¿Ö – ±Ïîú™Òüß – ¾ÖÓ¿ÖÖ¾Ö»Öß (D) ¾ÖÓ¿ÖÖ¾Ö»Öß – ¾ÖÓ¿Ö – ±Ïîú™Òüß – †Öפü¾ÖÖÃÖß ×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖÖë úÖê ˆ−Öêú ˆ¤Ëü³Ö¾Ö êú Îú´Ö ´Öë ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ úßו֋ : (A) ×¾ÖÃÖ¸ü/Ö¾ÖÖ¤ü – ×¾ÖúÖÃÖ¾ÖÖ¤ü – ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´ÖúŸÖÖ¾ÖÖ¤ü – ¯ÖÏúÖµÖÖÔŸ´Öú¾ÖÖ¤ü (B) ×¾ÖúÖÃÖ¾ÖÖ¤ü – ×¾ÖÃÖ¸ü/Ö¾ÖÖ¤ – ¯ÖÏúÖµÖÖÔŸ´Öú¾ÖÖ¤ü – ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´ÖúŸÖÖ¾ÖÖ¤ (C) ×¾ÖúÖÃÖ¾ÖÖ¤ü – ¯ÖÏúÖµÖÖÔŸ´Öú¾ÖÖ¤ – ×¾ÖÃÖ¸ü/Ö¾ÖÖ¤ – ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´ÖúŸÖÖ¾ÖÖ¤ (D) ×¾ÖÃÖ¸ü/Ö¾ÖÖ¤ – ¯ÖÏúÖµÖÖÔŸ´Öú¾ÖÖ¤ü – ×¾ÖúÖÃÖ¾ÖÖ¤ü – ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖŸ´ÖúŸÖÖ¾ÖÖ¤ ×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ˆ¢Ö¸ü-†ŸµÖÓŸÖ −ÖæŸÖ−Ö ¯ÖµÖÖÔ¾Ö¸ü/ÖßµÖ ‘Ö™ü−ÖÖ†Öë úÖê ˆ−Öêú ‘Ö×™üŸÖ ÆüÖê−Öê êú Îú´Ö ´Öë ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ úßו֋ … −Öß“Öê פü‹ +Ö‹ æú™ü úÖ ¯ÖϵÖÖê+Ö úßו֋ : I. ²ÖÖê׸üµÖ»Ö II. †™ü»ÖÖÓ×™üú III. ˆ¯Ö-²ÖÖê׸üµÖ»Ö IV. ²ÖÖê׸üµÖ»Ö-¯Öæ¾ÖÔ æú™ü : (A) I (B) IV (C) III (D) II

J-0710

II I IV I

III II I IV

IV III II III 13

Paper-II

36.

Arrange the following prehistoric cultures in order of their emergence. Use the code given below : I.

Gravettian

II.

Solutrean

III.

Aurignacian

IV.

Magdalenian

Code : (A)

37.

I

II

III

IV

(B) III

II

I

IV

(C) IV

III

II

I

(D)

IV

II

III

I

Arrange the following pluvial episodes in order in which they occurred. Use the code given below : I.

Kamasian

II.

Gamblian

III.

Kageran

IV.

Kanjeran

Code : (A) III

IV

II

I

(B) III

I

IV

II

(C)

II

III

IV

III

II

I

I

(D) IV 38.

Match an item in List – I with an item in List – II. Use code given below : List – I

List – II

(a)

Foetus into man

(i)

Darwin

(b)

Principles of Human Genetics

(ii)

J.M. Tanner

(c)

The Descent of Man

(iii)

C.S. Coon

(d)

Living Races

(iv)

Curt Stern

Code : (a)

(b)

(c)

(A) (i)

(ii)

(iii) (iv)

(B) (ii)

(iv)

(i)

(iii)

(C) (iii)

(ii)

(i)

(iv)

(D) (iv) (iii)

(ii)

(i)

Paper-II

(d)

14

J-0710

36.

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ¯ÖÏÖ+ÖîןÖÆüÖ×ÃÖú ÃÖÓÃéúןֵÖÖë úÖê ˆ−Öêú ¯ÖÏÖ¤ãü³ÖÖÔ¾Ö êú Îú´Ö ´Öë ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ úßו֋ … −Öß“Öê פüµÖê +ÖµÖê æú™ü úÖ ¯ÖϵÖÖê+Ö úßו֋ : I. +ÖÏê¾Öê×™üµÖ−Ö II. ÃÖÖ껵Öæ×™ÒüµÖ−Ö III. †×¸ü+−Öê×ÃÖµÖ−Ö IV. ´Ö+›ü»Öê×−ÖµÖ−Ö æú™ü : (A) I (B) III (C) IV (D) I

37.

III I II II

IV IV I III

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ¯»Öæ×¾Ö‹»Ö ¯ÖÏÃÖÓ+ÖÖë úÖê ˆ−Öêú ‘Ö×™üŸÖ ÆüÖê−Öê êú Îú´Ö ´Öë ¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ úßו֋ … −Öß“Öê פüµÖê +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö úßו֋ : I. ú´ÖÖ×ÃÖµÖ−Ö II. +ÖëÛ²»ÖµÖ−Ö III. ú+Öê¸ü−Ö IV. Óú•Öê¸ü−Ö æú™ü : (A) III (B) III (C) I (D) IV

38.

II II III IV

IV I II III

II IV III II

I II IV I

ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ú¸ëü … −Öß“Öê פü‹ +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (a) ±úÖê‹™üÃÖ ‡−Ö™æü ´Öî−Ö (i) ›üÖÙ¾Ö−Ö (b) دÖÏ×ÃÖ¯Ö»ÃÖ †Öò±ú Êæ´Öê−Ö •Öê−Öê×™üŒÃÖ (ii) •Öê.‹´Ö. ™îü−Ö¸ü (c) פü ×›üÃÖê−™ü †Öò±ú ´Öî−Ö (iii) ÃÖß.‹ÃÖ. æú−Ö (d) ×»ÖؾÖ+Ö ¸êüÃÖê•Ö (iv) ú™Ôü Ùü−ÖÔ æú™ü : (A) (B) (C) (D)

J-0710

(a) (b) (c) (d) (i) (ii) (iii) (iv) (ii) (iv) (i) (iii) (iii) (ii) (i) (iv) (iv) (iii) (ii) (i) 15

Paper-II

39.

Match an item in List – I with an item in List – II. Use code given below : List – I (a) X-chromosome inactivation (b) Southern Blotting Technique (c) Trisomy-21 (d) Chromosome theory of Inheritance Code : (a) (b) (c) (d) (A) (iii) (ii) (i) (iv) (B) (iv) (iii) (i) (ii) (C) (iv) (i) (iii) (ii) (D) (i) (ii) (iii) (iv)

(i) (ii) (iii) (iv)

List – II Langdon Down Sutton & Boveri Edwin Southern Mary Lyon

40.

Match an item in List – I with an item in List – II. Use code given below : List – I List – II (a) Turner’s syndrome (i) (47, XXY) (b) Down’s syndrome (ii) Trisomy – 18 (c) Klinefelter’s syndrome (iii) (45, X) (d) Edward’s syndrome (iv) Trisomy – 21 Code : (a) (b) (c) (d) (A) (i) (ii) (iii) (iv) (B) (iii) (ii) (iv) (i) (C) (iii) (iv) (i) (ii) (D) (i) (iv) (ii) (iii)

41.

Match an item in List – I with an item in List – II. Use code given below : List – I List – II (a) Barter (i) Direct exchange of commodities (b) Gift (ii) An inter-tribal ceremonial exchange operative in Trobriand Islanders (c) Kula (iii) Exchange of things and objects as an essential element (d) Potlach (iv) Ritualized exchange by invoking an overt competition Code : (a) (b) (c) (d) (A) (i) (iii) (ii) (iv) (B) (i) (iv) (ii) (iii) (C) (iii) (iv) (ii) (i) (D) (ii) (iii) (i) (iv)

Paper-II

16

J-0710

39.

ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ú¸ëü … −Öß“Öê פü‹ +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Ößê – II (a) X-ÎúÖê´ÖÖêÃÖÖê´Ö ‡−Ö‹êÛŒ™ü¾Öê¿Ö−Ö (i) »Öï+›üÖò−Ö ›üÖˆ−Ö (b) ÃÖ¤ü−ÖÔ ²»ÖÖòØ™ü+Ö ™êüŒ−Ößú (ii) ÃÖ™ü−Ö ‹/›ü ²ÖÖê¾Öê¸üß (c) ™ÒüÖ‡üÃÖÖê´Öß – 21 (iii) ‹›ü×¾Ö−Ö ÃÖ¤ü−ÖÔ (d) ÎúÖê´ÖÖêÃÖÖê´Ö ×£Ö†¸üß †Öò±ú ‡−ÖÆêü׸ü™ëüÃÖ (iv) ´Öî¸üß »µÖÖê−Ö æú™ü : (A) (B) (C) (D)

40.

ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ú¸ëü … −Öß“Öê פü‹ +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (a) ™ü−ÖÔÃÖÔ ØÃÖ›ÒüÖê´Ö (i) (47, XXY) (b) ›üÖˆ−ÃÖ ØÃÖ›ÒüÖê´Ö (ii) ™ÒüÖ‡ÃÖÖê´Öß – 18 (c) ÛŒ»Ö−Öê±êú»™ü¸Ëü ØÃÖ›ÒüÖê´Ö (iii) (45, X) (d) ‹›ü¾Ö›ÔËüÃÖ ØÃÖ›ÒüÖê´Ö (iv) ™ÒüÖ‡ÃÖÖê´Öß – 21 æú™ü : (A) (B) (C) (D)

41.

(a) (b) (c) (d) (iii) (ii) (i) (iv) (iv) (iii) (i) (ii) (iv) (i) (iii) (ii) (i) (ii) (iii) (iv)

(a) (b) (c) (d) (i) (ii) (iii) (iv) (iii) (ii) (iv) (i) (iii) (iv) (i) (ii) (i) (iv) (ii) (iii)

ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ú¸ëü … −Öß“Öê פü‹ +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (†¾Ö¬ÖÖ¸üÖÖ) (†£ÖÔ) (a) ²ÖÖ™Ôü¸ü (¾ÖßÖã-×¾Ö×−Ö´ÖµÖ) (i) ¯Ö/µÖ ¯Ö¤üÖ£ÖÖí úÖ ¯ÖÏŸµÖ8Ö ×¾Ö×−Ö´ÖµÖ (b) ×+Ö°™ü (ˆ¯ÖÆüÖ¸ü) (ii) ™ÒüÖêײÖ΋ӛü «üß¯Ö êú ×−Ö¾ÖÖ×ÃÖµÖÖë ´Öë ÃÖÓ“ÖÖ×»ÖŸÖ †−ÖãšüÖ×−Öú ×¾Ö×−Ö´ÖµÖ (c) ãú»ÖÖ (iii) †×−Ö¾ÖÖµÖÔ ŸÖ¢¾Ö êú ºþ¯Ö ´Öë ¾ÖßÖã†Öë †Öî¸ü ¯Ö¤üÖ£ÖÖí úÖ ×¾Ö×−Ö´ÖµÖ (d) ¯ÖÖê™Ëü»Öî¿Ö (iv) .Öã»Öß ¯ÖÏןÖï֬ÖÖÔ êú «üÖ¸üÖ †−ÖãšüÖ×−Öú ×¾Ö×−Ö´ÖµÖ æú™ü : (A) (B) (C) (D)

J-0710

(a) (i) (i) (iii) (ii)

(b) (iii) (iv) (iv) (iii)

(c) (ii) (ii) (ii) (i)

(d) (iv) (iii) (i) (iv) 17

Paper-II

42.

Match an item in List – I with an item in List – II. Use code given below : List – I

List – II

Concept

Meaning

(a)

Couvade

(i)

A bilateral set of close relatives

(b)

Kindred

(ii)

Man acts as though he had just gone through child birth

(c)

Potlatch

(iii)

A means of determining guilt or innocence of a person through painful test.

(d)

Ordeal

(iv)

Institution of ceremonial feasting.

Code :

43.

(a)

(b)

(c)

(d)

(A) (ii)

(i)

(iv) (iii)

(B) (iv)

(i)

(ii)

(iii)

(C) (ii)

(iv)

(i)

(iii)

(D) (i)

(ii)

(iii) (iv)

Match an item in List – I with an item in List – II. Use code given below : List – I

List – II

(a)

M.N. Srinivas

(i)

The Sacred Complex in Hindu Gaya

(b)

Irawati Karve

(ii)

The Muria and their Ghotul

(c)

Verrier Elwin

(iii)

The Remembered Village

(d)

L.P. Vidyarthi

(iv)

Kinship Organization in India

Code : (a)

44.

(b)

(c)

(d)

(A) (iii) (iv)

(i)

(ii)

(B) (iv)

(i)

(iii)

(ii)

(C) (iii)

(i)

(iv)

(ii)

(D) (iii) (iv)

(ii)

(i)

Which one of the following pairs is not correctly matched ? (A)

Neolithic site of Northern India

–

Burzahom

(B)

Site of Microlithic tradition

–

Sohan Valley

(C)

Cave and rock-shelter painting site

–

Bhimbetka

(D)

Mesolithic site of Western India

–

Lagh Naj

Paper-II

18

J-0710

42.

43.

ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ú¸ëü … −Öß“Öê פü‹ +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (†¾Ö¬ÖÖ¸üÖÖ) (†£ÖÔ) (a) æú¾ÖÖ¤ü (i) ×−Öú™ü ÃÖÓ²ÖÓ׬ֵÖÖë úÖ ×«ü¯Ö8ÖßµÖ ÃÖê™ü … (b) Øú›Òêü›ü (ii) †Ö¤ü´Öß ‡ÃÖ ¯ÖÏúÖ¸ü úÖ †×³Ö−ÖµÖ ú¸üŸÖÖ Æîü •ÖîÃÖê ˆÃÖ−Öê ²Ö““ÖÖ ¯Öî¤üÖ ×úµÖÖ Æîü … (c) ¯ÖÖê™Ëü»Öî¿Ö (iii) ¯Öß›ÍüÖ•Ö−Öú •ÖÖÑ“Ö «üÖ¸üÖ †¯Ö¸üÖ¬Ö µÖÖ ×−Ö¤üÖìÂÖŸÖÖ êú ×−Ö¬ÖÖÔ¸ü/Ö úß ×¾Ö×¬Ö … (d) †ÖòÙ›üµÖ»Ö (iv) †−ÖãšüÖ×−Öú ³ÖÖê•Ö úÖ ÃÖÓÃúÖ¸ü … æú™ü : (a)

(b)

(c)

(A) (ii)

(i)

(iv) (iii)

(B) (iv)

(i)

(ii)

(iii)

(C) (ii)

(iv)

(i)

(iii)

(D) (i)

(ii)

(iii) (iv)

ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ×´Ö»ÖÖ−Ö ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ú¸ëü … −Öß“Öê פü‹ +ÖµÖê æú™ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê+Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (a) ‹´Ö.‹−Ö. ÁÖß×−Ö¾ÖÖÃÖ (i) פü ÃÖêÎêú›ü úÖò¯»ÖêŒÃÖ ‡−Ö ØÆü¤æü +ÖµÖÖ … (b) ‡¸üÖ¾ÖŸÖß ú¾Öì (ii) פü ´Öã׸üµÖÖ ‹/›ü ¤êüµÖ¸ü ‘ÖÖê™ãü»Ö … (c) ¾Öê׸üµÖ¸ü ‹Û»¾Ö−Ö (iii) פü ׸ü´Öê´²Ö›Ôü ×¾Ö»Öê•Ö … (d) ‹»Ö.¯Öß. ×¾ÖªÖ£Öá (iv) ×ú−Ö×¿Ö¯Ö †Öò+Öì−ÖÖ‡•Öê¿Ö−Ö ‡−Ö ‡Ó×›üµÖÖ … æú™ü : (a)

44.

(d)

(b)

(c)

(d)

(A) (iii) (iv)

(i)

(ii)

(B) (iv)

(i)

(iii)

(ii)

(C) (iii)

(i)

(iv)

(ii)

(D) (iii) (iv)

(ii)

(i)

×−Ö´−Ö×»Ö×.ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ µÖã+´Ö ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ −ÖÆüà Æîü ? (A) ˆ¢Ö¸üß ³ÖÖ¸üŸÖ úÖ −Ö¾Ö¯ÖÖÂÖÖ/ÖµÖã+Öß−Ö Ã£Ö»Ö (B) ÃÖæ8´Ö ¯ÖÖÂÖÖ/Ö ¯Ö¸ü´¯Ö¸üÖ úÖ Ã£Ö»Ö (C) +Öã±úÖ ‹¾ÖÓ ¿Öî»Ö-†ÖÁÖµÖ ¯ÖëØ™ü+Ö úÖ Ã£Ö»Ö (D) ¯ÖÛ¿“Ö´Öß ³ÖÖ¸üŸÖ úÖ ´Ö¬µÖ¯ÖÖÂÖÖ/ÖµÖã+Öß−Ö Ã£Ö»Ö

J-0710

– – – – 19

²Ö•ÖÖÔÆüÖê´Ö ÃÖÖêÆü−Ö ‘ÖÖ™üß ³Öß´Ö²Öê™üúÖ »Öê+−ÖÖ•Ö Paper-II

45.

This consists of two lists of books and authors respectively and the candidate has to match an item in one list with an item in the other. List – I (Name of the book) I. World Prehistory : an outline II. Adams Ancestor : the evolution of man and his culture III. Man the tool maker IV. Man makes himself Code : I II III IV (A) 4 3 2 1 (B) 3 1 2 4 (C) 3 4 1 2 (D) 4 1 3 2

List – II (Name of the authors) 1. K.P. Oakley 2. V.G. Childe 3. Grahame Clark 4. L.S.B. Leakey

Read the following text and choose/pick the correct answer in each of the following questions (46 – 50) : In some societies, the bride’s family rather than the groom’s family gives goods of value. These gifts are given to the newly married couple and/or to the husband’s kin prior to or upon the marriage. This type of exchange is called dowry. Dowries are prevalent in some patriarchal cultures that stress the prestige of men and their families. In theory, dowries are a kind of insurance that protects the interests of a wife in a patrilineal and patriarchal society. In practice, however, dowry wealth is often appropriated by the husband and his family. Dowry was the traditional marital exchange in India. A woman’s family had to present wealth in jewelry, fine cloth and money to the husband’s family before the marriage took place. The amount of wealth given was an indication of both the bride’s status and the esteem of the husband’s kin. Wealthy parents gave a lot of property, but even poor families tried to collect as many valuables as they could so as not to shame their daughter and themselves. The economic burden of dowry contributed to a preference for sons over daughters because girls were a financial liability whereas boys brought in dowry wealth when they married. Thus, the custom of dowry contributed to female infanticide and the neglect of the health of daughters in India and Bangladesh. However, dowry was not the only factor involved in preferences for sons and the consequences of such preferences. Rather, a constellation of behaviours and attitudes place value on men and undermine the worth of women : kinship based on patrilineal descent and inheritance, subsistence strategies emphasizing intensive agriculture done primarily by men, and male control over land. Although outlawed by the Dowry Prohibition Act (1961, amended in 1984 and 1986), a husband’s family often still demands specific amounts of cash or goods to contract a marriage Young men of high status, good education, and favourable employment prospects command large sums. Dowry demands are often made after a marriage is contracted and even after a wedding. Paper-II

20

J-0710

45.

−Öß“Öê ¯ÖãßÖúÖë †Öî¸ü »Öê.ÖúÖë úß ¤üÖê ÃÖæדֵÖÖÑ ¤üß +Ö‡Ô Æïü … ÃÖæ“Öß–I ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë úÖ ÃÖæ“Öß–II ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ´Ö¤üÖë êú ÃÖÖ£Ö ×´Ö»ÖÖ−Ö ú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II (¯ÖãßÖú úÖ −ÖÖ´Ö) (»Öê%Öú úÖ −ÖÖ´Ö) ¾Ö»›Ôü ׯÖÏ×ÆüÙÒüß : ‹−Ö †Öˆ™ü»ÖÖ‡−Ö I. 1. êú.¯Öß. †ÖꌻÖê II. †Ö¤ü´ÃÖ ‹−ÃÖêÙü¸ü : פü ‡¾ÖÖ껵Öæ¿Ö−Ö †Öò±ú ´Öî−Ö 2. ¾Öß.•Öß. “ÖÖ‡»›ü ‹/›ü ×Æü•Ö ú»“Ö¸ü III. ´Öî−Ö ×¤ü ™æü»Ö ´Öêú¸ü 3. +ÖÏîÆü´Ö Œ»ÖÖÔú IV. ´Öî−Ö ´ÖêŒÃÖ ×Æü´ÖÃÖê»±ú 4. ‹»Ö.‹ÃÖ.²Öß. »Ößêú æú™ü : (A) (B) (C) (D)

I 4 3 3 4

II 3 1 4 1

III 2 2 1 3

IV 1 4 2 2

−Öß“Öê פüµÖê +ÖµÖê ¯ÖÖšü úÖê ¯ÖœÍëü ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÏŸµÖêú ¯ÖÏ¿−Ö ´Öë ÃÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü úÖ “ÖµÖ−Ö ú¸ëü (¯ÖÏ¿−Ö ÃÖÓ.µÖÖ 46 – 50) : ãú”û ÃÖ´ÖÖ•ÖÖë ´Öë, ¤æü»Æêü êú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü êú ²Ö•ÖÖµÖ −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ úÖ ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü ²ÖÆãü´Öæ»µÖ ¾ÖßÖã‹Ñ ¤êüŸÖÖ Æîü … µÖÆü ˆ¯ÖÆüÖ¸ü −Ö¾Ö-×¾Ö¾ÖÖ×ÆüŸÖ ¤ü´¯Ö×ŸÖ †Öî¸ü / µÖÖ ¯Ö×ŸÖ êú ׸ü¿ŸÖê¤üÖ¸üÖë úÖê ×¾Ö¾ÖÖÆü ÃÖê ¯Öæ¾ÖÔ µÖÖ ˆ¯Ö¸üÖ−ŸÖ פüµÖê •ÖÖŸÖê Æïü … ‡ÃÖ ¯ÖÏúÖ¸ü úÖ »Öê−Ö¤êü−Ö ¤üÆêü•Ö úÆü»ÖÖŸÖÖ Æîü … ¤üÆêü•Ö ¤êü−Öê úß ¯ÖÏ£ÖÖ ãú”êûú ׯ֟ÖéÃÖ¢ÖÖŸ´Öú ÃÖÓÃéúןֵÖÖë, •ÖÖê ¯Öã¹ýÂÖÖë †Öî¸ü ˆ−Öêú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸üÖë úß ¯ÖÏןÖšüÖ ¯Ö¸ü •ÖÖê¸ü ¤êüŸÖê Æïü, ´Öë ¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ Æîü … ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖŸÖ:, ¤üÆêü•Ö ‹ú ¯ÖÏúÖ¸ü úÖ ²Öß´ÖÖ Æîü •ÖÖê ׯ֟Öé¾ÖÓ¿ÖßµÖ †Öî¸ü ´ÖÖŸÖé¾ÖÓ¿ÖßµÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖë ´Öë ¯ÖŸ−Öß êú ×ÆüŸÖÖë úß ÃÖã¸ü8ÖÖ ú¸üŸÖÖ Æîü … ŸÖ£ÖÖׯÖ, ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü ´Öë, ¤üÆêü•Ö úß ÃÖ´¯Ö¤üÖ ¯Ö×ŸÖ †Öî¸ü ˆÃÖêú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ »Öê »Öß •ÖÖŸÖß Æîü … ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ¤üÆêü•Ö ¯ÖÖ¸ü´¯Ö׸üú ¾Öî¾ÖÖ×Æüú »Öê−Ö¤êü−Ö £ÖÖ … áÖß êú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü úÖê, ×¾Ö¾ÖÖÆü ÃÖ´¯Ö−−Ö ÆüÖê−Öê ÃÖê ¯ÖÆü»Öê ¯Ö×ŸÖ êú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü úÖê +ÖÆü−Öê, ²ÖÆãü´Öæ»µÖ ú¯Ö›Íêü †Öî¸ü ¬Ö−Ö êú ºþ¯Ö ´Öë ÃÖ´¯Ö¤üÖ ¤êü−Öß ¯Ö›ÍüŸÖß Æîü … ¤üß +Ö‡Ô ÃÖ´¯Ö¤üÖ úß ¸üÖ×¿Ö −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ úß ÃÖÖ´ÖÖוÖú ÛãÖ×ŸÖ †Öî¸ü ¯Ö×ŸÖ êú ׸ü¿ŸÖê¤üÖ¸üÖë êú ÃÖ´´ÖÖ−Ö úÖ ÃÖæ“Öú ÆüÖêŸÖß Æîü … ¬Ö−Öß †×³Ö³ÖÖ¾Öú ²ÖÆãüŸÖ •µÖÖ¤üÖ ÃÖ´¯Ö×¢Ö ¤êüŸÖê Æïü, ¯Ö¸ü−ŸÖã +Ö¸üß²Ö ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü ³Öß ×•ÖŸÖ−Öß •µÖÖ¤üÖ ²ÖÆãü´Öæ»µÖ ¾ÖßÖã‹Ñ ‹ú×¡ÖŸÖ ú¸ü ÃÖúŸÖê Æïü ú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖ×ú ˆ−Öúß ¯Öã¡Öß †Öî¸ü ˆ−Æëü †¯Ö−Öê úÖê ¿ÖÙ´Ö−¤ü+Öß −Ö ˆšüÖ−Öß ¯Ö›Íêü … ¤üÆêü•Ö êú †ÖÙ£Öú ³ÖÖ¸ü −Öê ²Öê×™üµÖÖë êú ãÖÖ−Ö ¯Ö¸ü ²Öê™üÖë êú ×»ÖµÖê ¯ÖÃÖÓ¤ü êú ¯ÖÏ×ŸÖ µÖÖê+Ö¤üÖ−Ö ×¤üµÖÖ Æîü, ŒµÖÖë×ú »Ö›Íü×úµÖÖÑ ×¾Ö¢ÖßµÖ ¤êüµÖŸÖÖ £Öà •Ö²Ö×ú »Ö›Íüêú ×¾Ö¾ÖÖÆü ˆ¯Ö¸üÖ−ŸÖ ¤üÆêü•Ö ÃÖ´¯Ö¤üÖ »ÖÖŸÖê £Öê … †ŸÖ:, ¤üÆêü•Ö úß ¯ÖÏ£ÖÖ −Öê ³ÖÖ¸üŸÖ †Öî¸ü ²ÖÓ+Ö»ÖÖ¤êü¿Ö ´Öë ú−µÖÖ ×¿Ö¿Öã ´Ö韵Öã †Öî¸ü ²Öê×™üµÖÖë êú þÖÖãµÖ úß ˆ¯Öê8ÖÖ êú ¯ÖÏ×ŸÖ µÖÖê+Ö¤üÖ−Ö ×¤üµÖÖ Æîü … ŸÖ£ÖÖׯÖ, ²Öê™üÖë êú ×»ÖµÖê ¯ÖÃÖ−¤ü †Öî¸ü ‹êÃÖß ¯ÖÃÖ−¤üÖë êú ¯Ö׸ü/ÖÖ´ÖÖë ÃÖê •Öã›ÍüÖ ¤üÆêü•Ö Æüß ×ÃÖ±Ôú úÖ¸üú −ÖÆüà Æîü … ²ÖÛ»ú, ²ÖÆãüŸÖ ÃÖê ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü †Öî¸ü ¥üÛ™üúÖê/Ö ¯Öã¹ýÂÖÖë úÖê ´ÖÆü¢¾Ö ¤êüŸÖê Æïü †Öî¸ü ÛáֵÖÖë úß µÖÖê+µÖŸÖÖ úÖê 8Ö×ŸÖ ¯ÖÆãÑ“ÖÖŸÖê Æïü : ׯ֟Öé¾ÖÓ¿ÖßµÖ ¾ÖÓ¿Ö•Ö †Öî¸ü ×¾Ö¸üÖÃÖŸÖ ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ ׸ü¿ŸÖê¤üÖ¸ü, ¯ÖÏÖ£Ö×´Öú ºþ¯Ö ÃÖê ¯Öã¹ýÂÖÖë «üÖ¸üÖ úß •ÖÖ ¸üÆüß +ÖÆü−Ö .ÖêŸÖß ¯Ö¸ü •ÖÖê¸ü ¤êü−Öê ¾ÖÖ»Öß •Öß¾Ö−Ö ×−Ö¾ÖÖÔÆü ¸ü/Ö−ÖßןֵÖÖÑ †Öî¸ü ³Öæ×´Ö ¯Ö¸ü ¯Öã¹ýÂÖ úÖ ×−ÖµÖÓ¡Ö/Ö … µÖª×¯Ö ¤üÆêü•Ö ×−ÖÂÖê¬Ö †×¬Ö×−ÖµÖ´Ö (1961, 1984 ‹¾ÖÓ 1986 ´Öë ÃÖÓ¿ÖÖê׬֟Ö) ü«üÖ¸üÖ ×¾Ö׬ֲÖ×ÆüÂéúŸÖü Æîü, ¯Ö×ŸÖ úÖ ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü †³Öß ³Öß ×¾Ö¾ÖÖÆü úÖ ú¸üÖ¸ü−ÖÖ´ÖÖ ú¸ü−Öê êú ×»ÖµÖê −Öú¤ü µÖÖ ¾ÖßÖã†Öë úß ×−ÖÛ¿“ÖŸÖ ´ÖÖ¡ÖÖ úß ´ÖÖÑ+Ö ú¸üŸÖÖ Æîü … ˆ““Ö ÃÖÖ´ÖÖוÖú ÛãÖ×ŸÖ ÃÖê µÖã¾ÖÖ ¯Öã¹ýÂÖ, ˆ¢Ö´Ö ׿Ö8ÖÖ †Öî¸ü †−Öãæú»Ö ¸üÖê•Ö+ÖÖ¸ü †¾ÖÃÖ¸ü ²Ö›Íüß ¸üÖ×¿Ö úß ´ÖÖÑ+Ö ú¸ü−Öê úß ÛãÖ×ŸÖ ´Öë Æïü … ¤üÆêü•Ö úß ´ÖÖÑ+Ö †ŒÃÖ¸ü ×¾Ö¾ÖÖÆü ŸÖµÖ ÆüÖê •ÖÖ−Öê êú ²ÖÖ¤ü †Öî¸ü ×¾Ö¾ÖÖÆü ÃÖ´¯Ö−−Ö ÆüÖê •ÖÖ−Öê êú ²ÖÖ¤ü ³Öß úß •ÖÖŸÖß Æîü … J-0710

21

Paper-II

46.

47.

48.

49.

50.

Dowry system is prevalent mostly in (A)

Patriarchal Society

(B)

Matriarchal Society

(C)

Stateless Society

(D)

Egalitarian Society

Which one of the following is most common in case of dowry payment ? (A)

Dowry payment is normally made by the bride’s family to groom.

(B)

Dowry payment is normally made to the bride by groom’s family.

(C)

Dowry payment is normally made by maternal uncle.

(D)

Dowry payment is normally made by maternal aunt.

The custom of dowry contributes to (A)

Genocide

(B)

Foeticide

(C)

Female infanticide and neglect of daughter’s health

(D)

Matricide

Which of the following undermine(s) the worth of women ? (A)

Inheritance

(B)

Kinship based on patrilineal descent

(C)

Male control over land

(D)

All of the above

The amount of wealth given as dowry was indication of (A)

the bride status only.

(B)

the esteem of the husband’s kin only.

(C)

the status of the bride’s parents only.

(D)

the bride’s status and the esteem of the husband’s kin. ____________

Paper-II

22

J-0710

46.

¤üÆêü•Ö ¯ÖÏ£ÖÖ †×¬ÖúÖÓ¿Ö ºþ¯Ö ÃÖê ‡−Ö´Öë ¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ Æïü : (A) ׯ֟ÖéÃÖ¢ÖÖŸ´Öú ÃÖ´ÖÖ•Ö (B) ´ÖÖŸÖéÃÖ¢ÖÖŸ´Öú ÃÖ´ÖÖ•Ö (C) ¸üÖ•µÖ ×¾ÖÆüß−Ö ÃÖ´ÖÖ•Ö (D) ÃÖ´ÖŸÖÖ¾ÖÖ¤üß ÃÖ´ÖÖ•Ö

47.

¤üÆêü•Ö ¤êü−Öê êú ´ÖÖ´Ö»Öê ´Öë ÃÖ¾ÖÖÔ׬Öú †Ö´Ö ×−Ö´−ÖÖÓ×úŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ Æîü ? (A) ÃÖÖ´ÖÖ−µÖŸÖµÖÖ ¤üÆêü•Ö −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ êú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ ¤æü»Æêü úÖê פüµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü … (B) ÃÖÖ´ÖÖ−µÖŸÖµÖÖ ¤æü »Æêü êú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ úÖê ¤üÆêü•Ö פüµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü … (C) ÃÖÖ´ÖÖ−µÖŸÖµÖÖ ¤üÆêü•Ö ´ÖÖ´ÖÖ «üÖ¸üÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü … (D) ÃÖÖ´ÖÖ−µÖŸÖµÖÖ ¤üÆêü•Ö ´ÖÖ´Öß êú «üÖ¸üÖ ×¤üµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü …

48.

¤üÆêü•Ö ¯ÖÏ£ÖÖ ×úÃÖêú ¯ÖÏ×ŸÖ µÖÖê+Ö¤üÖ−Ö ¤êüŸÖß Æîü ? (A) •ÖÖ×ŸÖ ÃÖÓÆüÖ¸ü (B) ³ÖÏæ/Ö ÆüŸµÖÖ (C) ú−µÖÖ ×¿Ö¿Öã ÆüŸµÖÖ †Öî¸ü ²Öê™üß êú þÖÖãµÖ úß ˆ¯Öê8ÖÖ (D) ´ÖÖŸÖé ÆüŸµÖÖ

49.

ÛáֵÖÖë úß µÖÖê+µÖŸÖÖ úÖê ×−Ö´−ÖÖÓ×úŸÖ ´Öë ÃÖê ŒµÖÖ 8Ö×ŸÖ ¯ÖÆãÑü“ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) ×¾Ö¸üÖÃÖŸÖ (B) ׯ֟Öé¾ÖÓ¿ÖßµÖ ¾ÖÓ¿Ö•ÖÖë ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ ׸ü¿ŸÖê¤üÖ¸ü (C) ³Öæ×´Ö ¯Ö¸ü ¯Öã¹ýÂÖ úÖ ×−ÖµÖ−¡Ö/Ö (D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ÃÖ³Öß

50.

¤üÆêü•Ö êú ºþ¯Ö ´Öë ¤üß +Ö‡Ô ÃÖ´¯Ö¤üÖ úß ´ÖÖ¡ÖÖ ÃÖæ“Öú Æîü (A) ×ÃÖ±Ôú −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ úß ÃÖÖ´ÖÖוÖú ÛãÖ×ŸÖ úÖ … (B) ×ÃÖ±Ôú ¯Ö×ŸÖ êú ׸ü¿ŸÖê¤üÖ¸ü úß ¯ÖÏןÖšüÖ úÖ … (C) ×ÃÖ±Ôú −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ êú †×³Ö³ÖÖ¾ÖúÖë úß ÃÖÖ´ÖÖוÖú ÛãÖ×ŸÖ úÖ … (D) −Ö¾Ö¾Ö¬Öæ úß ÃÖÖ´ÖÖוÖú ÛãÖ×ŸÖ †Öî¸ü ¯Ö×ŸÖ êú ׸ü¿ŸÖê¤üÖ¸üÖë úß ¯ÖÏןÖšüÖ úÖ … ____________

J-0710

23

Paper-II

Space For Rough Work

D-0109 J-07-10

24

P.T.O.